Stikstofkringloop

Een belangrijk bestanddeel voor organismen op aarde is stikstof (N), het is ook een groot bestanddeel van het afval dat organismen uitscheidden.
In ons aquarium komt het vrij door dode planten,en heterotrofe bacteriën uitgescheidden door onze dieren in de vorm van ammonia (NH3) een zeer giftige stof, bij vissen wordt ammonia al bij de kieuwen omgezet in ammonium(NH4+) Ammonium kan door planten direct opgenomen worden.
Nitrosomonas bacteriën zetten dit vervolgens om in nitriet (NO2), een stof die voor veel onderwaterleven schadelijk is. Gelukkig wordt nitriet op zijn beurt weer door de nitrobactor bacterie omgezet in het vrij onschadelijke nitriaat(NO3-)
Nitraat wordt door planten opgenomen en ook door bacteriën gebruikt.



Het indraaien van een aquarium, houdt in dat je een aquarium de tijd geeft om de bacterie populatie te laten groeien zodat deze groot genoeg is om al het afval om te zetten in nitraat. Deze bacteriën komen overal voor en zullen zo gauw als dat er ammonia of nitriet aanwezig is zich gaan vermeerderen.

Hoe draai je een aquarium verantwoord in?

Een aquarium draai je verantwoord in door het, om simpel te zeggen, de tijd te geven een flinke populatie van deze nuttige bacteriën op te bouwen.
Zoals eerder gezegd komen deze bacteriën overal voor, en ze zullen dan ook meteen bij de inrichting aanwezig zijn. Maar deze voedden zich met ammonia en nitriet. Als deze twee stoffen niet aanwezig zijn zal de populatie ook niet zo snel groeien. Omdat de nitrosomonas bacteriën ammonia omzetten in nitriet, hoef je eigenlijk alleen ammomia toe te voegen, nitriet komt vanzelf. Dit kun je doen door elke dag een beetje visvoer in je bak te doen, door een fles ammonia bij de bouwmarkt of drogist te halen en dit voorzichtig toe te voegen, of door te beginnen met een paar sterke vissen.

De tijd die nodig is voor het indraaien varieert per bak, en je weet pas zeker of het goed gaat als je regelmatig meet.

Meten
Door regelmatig de ammonia, nitriet en nitraat waardes te meten kun je te weten komen hoe ver de opbouw van de populaties is. In het begin zul je zien dat de concentratie ammonia toeneemt, de bacteriën beginnen met het omzetten van ammonia in nitriet, en vanaf dat moment zul je nitriet beginnen te meten, en minder ammonia. Vervolgens hebben de nitrobactoren eindelijk hun energievoorziening en deze gaan dan ook in aantal te groeien. Vanaf dit moment begin je nitraat te meten.
Vervolgens blijf je meten totdat je bijna geen ammonia en nitriet meer meet. Op dat moment is je bak goed ingedraaid. Gefeliciteerd!



Afbeelding 2.De opbouw van de stikstofkringloop in een aquarium. Je ziet ammonia toenemen en afnemen, nitriet na een week toenemen en afnemen, om vervolgens nitraat te zien toenemen. Op dag 23 vindt een waterwissel plaats waarbij nitraat gedeeltelijk wordt afgevoerd om ophoping te voorkomen.

Op het moment dat ammoniak en nitriet niet meer te meten zijn, kun je beginnen met het toevoegen van vis. Maar doe rustig aan, want elke toevoeging betekent een toename van ammonia in het water, en een bacteriepopulatie heeft tijd nodig om zover te groeien totdat deze groot genoeg is om al het extra ammonia om te zetten in nitriet en vervolgens in nitraat.
Door de vissen minder te voeren de eerste dagen neemt het ammonia gehalte nog langzamer toe, en is er minder kans dat de giftige stoffen zich ophopen.


Sneller indraaien
Een aquarium sneller indraaien komt erop neer door te beginnen met een maximale populatie nuttige bacteriën.
Deze nuttige bacteriën hechten zich meestal aan een substraat. Door met filtermateriaal uit een al goed draaiende bak je eigen filter te enten, of door water, bodemmateriaal uit een ingedraaide bak te gebruiken breng je meteen heel veel bacteriën in in je nieuwe bak.
Dit betekent dat er minder tijd nodig is om een goede bacteriecultuur in je bak op te bouwen.

Hulp uit een potje
Er zijn verschillende producten op de markt die beweren bacterien te bezitten zodat de stikstofkringloop eerder op gang komt. Soms werken deze soms niet. Blijf dus testen als je deze gebruikt.
Waterconditioners helpen niet bij het indraaien van een aquarium, deze binden vooral zware metalen en chloor, en hebben nog wat functies maar helpen niet met de opbouw van de bacteriepopulatie
Andere producten binden ammonia/ammonium, nitriet en nitraat. Het eindproduct nitraat op deze manier verwijderen is niet echt een probleem. Ga je echter zo’n product gebruiken om ammonia/ammonium en nitriet te binden, dan heb je geen bacteriepopulatie om als je dit product eens vergeet toe te voegen deze giftige stoffen om te zetten in nitraat.

Filteren
Een filter wordt meestal niet alleen gebruikt om vaste-stofdeeltjes uit het aquarium te filteren, en zo helder water te verkrijgen. Een filter heeft ook een biologische functie, het materiaal biedt een goed substraat voor de bacteriën om zich op te vestigen. En huisvest naast de eerder genoemde bacteriën ook bacteriën die nitraat gebruiken, en zo de hoeveelheid nitraat in het aquarium beperken.
Door de hoeveelheid filtermateriaal in je filter te beperken kun je ervoor zorgen dat er minder nitraat wordt afgebroken, waardoor er dus meer nitraat voor je planten is. Als je teveel nitraat hebt is het verstandig juist veel filtermateriaal te gebruiken.


Planten
Planten zijn erg belangrijk voor de stikstofkringloop, en de stikstofkringloop voor de planten, omdat deze stikstof omzet in voor hun opneembare voedingsstoffen. Niet alleen nemen zij nitraat op, ze kunnen ook ammonia/ammonium opnemen.
Een extra truuk bij een nieuw aquarium is dan ook door te beginnen met veel planten, niet alleen kunnen zij ammonia/ammonium opnemen, ze zijn ook een goed substraat voor de bacteriën, en hebben vaak al veel nuttige bacteriën op zich.
Door de opname van nitriaat zorgen planten ervoor dat deze stof niet tot schadelijke hoeveelheden kan oplopen, sommigen aquarianen hebben zo veel planten en zo'n uitbundige groei dat het toevoegen van nitraat in de vorm van KNO3 nodig is om een gezond evenwicht in de bak te behouden door de planten goed te laten groeien en alg te voorkomen.

Stikstofkringloop in gang houden
Als je het aquarium schoonmaakt wil je je bacteriecultuur zo veel mogelijk intact laten, dat doe je door niet alles tegelijk schoon te maken, en meteen je planten te snoeien.
In je filter alleen het hoognodige schoonmaken, of de ene week één helft schoon te maken en de volgende keer de andere helft. En dan dus niet tegelijk ook nog eens water verversen en planten snoeien.

Medicijnen en anti-algen middeltjes zijn vaak schadelijk voor je bacteriepopulatie, na een kuurtje moet de stikstofkringloop dus vaak opnieuw op gang komen. Hou daar rekening me, of zorg dat je voor je met de kuur begint entmateriaal aan de kant hebt gelegd, om na de kuur je bak weer te enten. En zo snel te laten indraaien.
En probeer het gebruik van deze middelen tot een minimum te beperken.

http://article.dphnet.com/cat-01/naturewonders3.shtml
http://faq.thekrib.com/begin-cycling.html