Ph, wat pH?
Er kunnen veel technische verhandelingen over de pH mogelijk, hier zullen we ons concentreren op wat voor u het belangrijkst is: pH voor aquariumhouders. De pH schaal loopt van o tot 14. pH o is heel erg zuur, pH 7 is neutraal en pH 14 is extreem basisch zoals dat heet. Soms noemt men basisch ook wel alkalisch, maar dat is beslist niet de juiste term. Alkalisch heet te maken met de carbonaathardheid.


Hoe werkt het?
De pH schaal geeft de hoeveelheid waterstofionen aan in het water, het symbool pH komt van "pondus hydrogenii" wat betekent gewicht waterstofionen (de hoeveelheid dus). Om de pH beter te begrijpen moeten we eerst zuiver water eens bekijken, dit heeft de formule H2O,en bestaat dus uit 2 atomen waterstof en 1 atoom zuurstof. Water kan in twee stukken splitsen, dan komen er vrije positief geladen waterstofionen (H+) en negatief geladen hydroxide-ionen (OH-) vrij. Wanneer we naar zuiver water kijken dan zijn er evenveel H+ als OH- ionen. De zure en basische reactie is dus even sterk en ze heffen elkaar op, het water is dan neutraal (zoals wij zeggen). In dat geval bevat een liter water 10-7 (1/10000000) gram waterstofion (h+).

De pH geeft aan hoeveel H+ er in het water zit. Ironisch genoeg is het zo dat hoe lager de pH hoe meer h+ er in het water zit, en hoe zuurder het water is. Voor elk pH punt dat de pH naar beneden gaat word het 10 x zuurder. Als de pH dus in een nacht van 7 naar 6 daalt, wordt het aquarium 10 x zo zuur. Daarom is het van belang om de aanpassing van de pH in kleine stapjes te doen, Uw vissen kunnen namelijk niet tegen zo'n snelle verandering van de pH. Daarbij is de pH ook nog eens een logaritmische schaal, dat wil zeggen dat een verandering in de pH van 8 naar 7 veel minder erg is als een verandering van de pH van 6 naar 5. Wees dus zeer voorzichtig met het veranderen van de pH, doe dat heel langzaam.


Wat is de ideale pH?
Voor onze zoetwaterbakken moet de pH in de regel tussen de 6 en 8 liggen, 6 voor bijvoorbeeld de kardinaal, deze komt uit een zogenaamd zwartwater biotoop (lage pH en kH), voor cichliden uit het Tanganyika meer zal de pH eerder 8 moeten zijn. Maar zoek altijd in de literatuur wat de optimale pH is voor uw vissen. In een aquarium is er overigens in de loop van de dag een natuurlijke schommeling van de PH waarde. Overdag stijgt de PH door het dalen van het CO2 gehalte door plantengroei (de assimilatie). 's Nacht daalt de PH door een toenemend CO2 gehalte door dissimilatie. Dit is waarom veel mensen in hun aquarium co2 toevoegen op basis van de ph, overdag als de planten co2 verbruiken daalt de pH en daardoor wordt een mechanisme in werking gezet dat dan weer CO2 toevoegt.


CO2 en pH?
Als CO2 oplost in water gebeurd er het volgende CO2 en H2O --> H2CO3. Dit H2CO3 (koolzuur) is een zwak zuur en zal ontbinden in HCO3- en h+. Zoals we hierboven hebben gezien is meer h+ een lagere pH.