Wervelbed filters

Terwijl alle biologische filters op dezelfde manier werken en met dezelfde soorten bacteriën voor het verwijderen van ammonia en nitriet, is het alleen de werking van de filters dat hen onderling onderscheidt . Bij biologische filtratie zijn het de bacteriën die het werk doen, het filter zelf zorgt alleen maar voor een geschikt ‘huis’ dat deze bacteriën kunnen koloniseren. Er zijn heel veel verschillende soorten filters zoals biologische filters, nat/droog filters, een gewone Eheim met filterschuim, maar ook werverbedfilters. Over deze laatste hoor je de laatste tijd steeds meer maar wat is het eigelijk zo’n wervelbedfilter?


Wervelbedfilter
Gewone droog/nat biologische filters kunnen worden omschreven als ‘open containers’ die gevuld zijn met verschillende soorten substraat voor de bacteriën. Als het water door het filter loopt gaat het door de verschillende media. Gezien het feit dat de verschillende media ‘vast’ liggen moet het doorstromende water ervoor zorgen dat de bacteriële oppervlakken nat blijven.

Wervelbed filters zijn echter cilinders of bakken die geheel onderwater staan en gedeeltelijk gevuld met granulair medium (zoals zand of witte kwarts). Water stroomt van onder naar boven door het medium. Daardoor wordt het medium opgetild en gaat wervelen waardoor het als het ware vloeibaar wordt. Doordat het substraat wervelt, is er een enorm oppervlak en kunnen gigantische hoeveelheden bacteriën dit koloniseren en de voedingstoffen (Ammonia en Nitriet) uit het water halen dat langs stroomt. Dit resulteert in een zeer efficiënt filtermedium dat niet zoals gewoonlijk dicht op elkaar gepakt is, maar continu in beweging is. Dit maakt dat een wervelbed filter zo goed werkt.

Ondanks dat andere biologische filters ook wel een groot medium oppervlak hebben is het eigenlijk onmogelijk voor de bacteriën om het hele substraat te bewonen. Dit komt omdat het water zelf een pad van de minste weerstand zoekt als het door de filter loopt.Vaak blijven er in een droog/nat filter daardoor delen helemaal droog. Bovendien ontstaan er gebieden met weinig tot geen stroming en daardoor wordt een dergelijk gebied zuurstofloos. Buiten deze problemen is er natuurlijk ook nog de vervuiling van het filter, organische deeltjes slaan neer in het media en verstoppen de boel. Doe je er dan niets aan gaat de werking van het filter heel hard achteruit.

Wervelbed filters hebben deze problemen niet door hun speciale ontwerp. Het meest in het oog springende voordeel is dat het hele oppervlak van het medium beschikbaar is voor de groei van bacteriën, met meer dan 6200 vierkante meter oppervlak per kubieke meter medium! U begrijpt nu ook wel waarom de wervelbed filters niet zo groot hoeven zijn ten opzichte van de andere biologische filters met vergelijkbare capaciteit. Aangezien het water overal in de filter komt, zijn er ook geen anaërobe hoekjes waar eventueel schadelijke bacteriën zich zouden kunnen ontwikkelen. Doordat dit zuurstofrijke water overal komt helpt het om de bacteriën zich snel te laten ontwikkelen. Deze filters verstoppen ook vrijwel nooit omdat het medium continu in beweging is op deze manier houd het filterbed zichzelf goed.

Zitten er dan alleen maar voordelen aan een wervelbedfilter? Natuurlijk niet, dat zou te mooi zijn. De opbouw en werkwijze van een wervelbedfilter heeft één groot nadeel, als de stroom uitvalt dan wordt de filter - normaal een zuurstofrijke omgeving - opeens zuurstofloos doordat er geen water meer stroomt. Hierna beginnen de bacteriën af te sterven, dit gebeurt binnen een kwartier. Na een half uur is de filter geheel dood. Past u dus op als er een stroomstoring is geweest. Zorgt u er dan voor dat de filter eerst schoon wordt gemaakt voordat u die weer aanzet! Anders vergiftigt u alle beesten. Dit probleem kunt u opvangen door gebruik te maken van een soort accu dat voor computers wordt gebruikt (UPS). Bij een stroomstoring levert deze accu nog vele uren voldoende stroom om het filter ongestoord door te laten draaien zeker omdat het filter maar een relatief kleine pomp gebruikt.

Is een wervelfilter nu iets voor u? Dat hangt er helemaal vanaf wat voor aquarium u heeft. Voor een ‘gewone’ gezelschapsbak met veel planten is een dergelijk filter eigenlijk niet nodig tenzij u een zeer zwaar vissenbestand heeft. Zo’n bak heeft van zichzelf al voldoende reinigend vermogen. Een speciaalaquarium, met Cichliden of kreeften bijvoorbeeld, kan een wervelbed filter zeker gebruiken. Hier is veel minder reinigend vermogen en dan kan dit filter zeker bijdragen tot een goed biologisch evenwicht.